فرش کاشان یکی از فرشهای ممتاز و شناخته شده در جهان است. کاشان شهری در استان اصفهان است. این شهر، شهری هنرخیز در استانی هنرپرور است. کاشان، در قرون متمادی تولیدکننده فرشهای ظریف و ابریشمی بوده است. از دوران صفویه در قرن نهم هجری شمسی (قرن شانزدهم میلادی) هنرمندان کاشانی به صورتی جدی به صنعت فرش کاشان پرداختهاند. صادرات عمده این فرش زیبا و اصیل از قرن بیستم میلادی آغاز شده است. با آغاز صادرات فرش کاشان، جهان از طرحها و نقشهای این فرش و هنرمندی تولیدکنندگان آن به وجد آمده است.
با فرش کاشانسرا همراه باشید…
طبقهبندیهای اصلی فرش کاشان
فرش کاشان، این پوشش لطیف و در عین حال مقاوم در کلاسها و طبقهبندیهای مختلف عرضه میگردد. از قدیم سه گروه عمده از آغاز در این فرشها وجود داشته است:
گروه اول، فرشهایی هستند که با صحنههای شکار در وسط و گوشههای فرش طراحی و بافته شدهاند.
گروه دوم شامل فرشهای است که رنگ زمینهی آنها غالبا قرمز است و انگار فرشهای کوچکتری هستند که با هم ترکیب شدهاند. این گروه معمولا از تصاویر و نقشهای حیوانات و صحنههای مربوط به مبارزهی آنها بهره میبرند.
گروه سوم فرشهای کاشان، گروه فرشهایی است که برخلاف فرشهای مرسوم، دارای پرز بلندی نیستند. این گروه از فرش کاشان با ابریشم بافته میشوند. گاهی در این فرشها از رنگهای متالایز بهره گرفته میشود تا درخشش نقشهای آن برجستهتر گردد. طرحهای غالب دستهی سوم، طرحهای روحانی انسان یا فرشتهها است. تعدادی از فرشهای این گروه که در قرن هجدهم میلادی بافته شدهاند، زینت بخش موزههای مشهور جهانی شدهاند.
فرش کاشان و مشتریان جهانی
از قرن شانزدهم تا نوزدهم میلادی، فرش کاشان در دنیا مهجور مانده بود. با آغاز قرن بیستم، فرش کاشان تولیدات خود را گسترده کرد. این گسترده شدن تولید فرش، در هر دو نوع فرشهای پشمی و فرشهای ابریشمی صورت گرفت. با گسترش تولید فرش در کاشان، زمینههای صادرات آن فراهم آمد. جهانیان از همان نخستین روزهایی که صادرات فرش کاشان آغاز شد، از این محصول با کیفیت استقبال کردند.
فرش کاشان هم اکنون در زمرهی یکی از با کیفیتترین محصولات ایرانی در جهان شناخته میشود. در این زمینه، طرحهای مدرنتری نیز تولید شدهاند تا همهی مردم دنیا با انواع ذائقهها و سلایق از این هنر بینظیر ایرانی بهرهمند شوند. بعضی از طرحهای تولید شده، طرحهای معمول ایران نیستند و بنا به نیازهای مخاطب آن طراحی شدهاند.
اکنون، بیشتر فرشهای تولید شده به صورت ماشینی تهیه میشوند. با وجود تولید ماشینی عمدهی فرشهای کاشان، همیشه سعی در حفظ کیفیت آن بوده است. این وسواس بر روی حفظ کیفیت باعث شده است تا کاشان –در کنار تبریز و کرمان- یک از قطبهای درخشان تولید فرش در دنیا باشد.
منبع: دایره المعارف بریتانیکا