عملیات فریزینگ در فرش ماشینی
فرش ماشینی کاشان از نمونه فرش هایی ست که طرفداران زیادی را به خود اختصاص داده است . برای داشتن یک فرش با کیفیت بالا نیاز است تا عملیات متفاوتی روی آن انجام شود . نمونه ای از این عملیات ها ، عمل فریزینگ فرش ماشینی است .
فریزینگ ، عملیاتی حراراتی است که روی نخ فرش انجام می شود. آیا می دانید که نخ فریز چیست ؟ نخ فریز ، نخ های با پیچ و تاب و فر و موج و تجعد زیاد هستند . که این پیچ و تاب و تجعد فراوان سبب تمایز آن با نخ خاب می شود . در فرش هایی چون فرش شگی از نخ فریز به عنوان نخ خاب در تولید فرش استفاده می شود . در واقع شگی ، فرش های خاب بریده هستند که طول نخ خاب در آن ها بین ۲۰ تا ۳۰ میلی متر می باشد .
این نخ ها در بافت فرش شگی به این طریق در فرش قرار می گیرند : یک سر این نخ ها در داخل زمینه یا برزنت فرش بافته می شود و سر دیگر آن ها آزادانه و رها در سطح فرش قرار می گیرد . فرش شگی بر خلاف فرش ماشینی ، فرشی فانتزی و کلاسیک است و بیشتر برای اتاق کودک ( فرش اتاق کودک )، اتاق خواب و یا حتی تزیین کف دکوراسیون منزل مورد استفاده قرار می گیرد.
فرایند فریز نخ در فرش ماشینی
در اینجا می توانید یک نمونه از ماشین های فریز نخ را مشاهده نمایید . جنس نخ هایی که در صنعت فرش ماشینی ایران تخت عملیات فریز کردن قرار می گیرند بیشتر از نوع پلی پروپیلن ، بی سی اف (BCF) هستند . در واقع برای فریز این نخ ها ، روی آنها دو فرایند انجام می شود . فرایند اول ، فرایندی است که در آن نخ مولتی فیلامنت از حالتی صاف به حالتی موج دار و فر تغییر حالت می دهد .فرایند دیگر ، فرایند تثبیت حرارتی نخ نام دارد .
در واقع برای اینکه نخ را از حالتی صاف به حالتی موج دار تبدیل کنیم می توان از دو روش زیر استفاده کرد : ۱- روش پیچ و تاب دادن . ۲- روش درهم فشردن . طبق این روند ، در ابتدا هر یک از این نخ ها از داخل یکی از سوراخ های صفحه عبور داده می شوند. این کار تا زمانی ادامه می یابد که تعداد این سر نخ ها به عدد ۴۸ برسد.
فرایند پیج و تاب دادن و در هم فشردن نخ
زمانی که این نخ ها از داخل این سوراخ ها گذشتند در یک نقطه به هم می رسند . از طرفی صفحه دایره ای شکل با حرکت دورانی خود باعث می شود تا نخ های موجود ، به دور یکدیگر تابیده شوند . باید بدانید که جهت حرکت این صفحه دایره ای شکل به طور متناسب در حال تغییر است . یعنی گاهی به جهت عقربه های ساعت و اندکی بعد بر خلاف جهت حرکت عقربه ها در حل چرخش هستند .
بعد از اتمام فرایند اول ( فر و موج دار کردن نخ ها ) ، نوبت به انجام عملیات دوم یعنی در هم فشردن نخ ها می رسد . در این فرایند ، نخ هایی که در فرایند اول در هم تابیده شده اند در یک دستگاه که به آن “جعبه کوفنده” یا “محفظه تراکمی” می گویند وارد می شوند .
نخ ها به واسطه فشاری زیاد در داخل این محفظه متراکم و فشرده می شوند . فشار مکانیکی وارده باعث می شود تا نخ ها چروکیده شوند . این نخ ها در داخل محفظه تراکمی به صورت مستمر تحت عملیات بخار زنی قرار می گیرند . نخ ها از آن جهت تحت بخار قرار داده می شوند تا به آسانی و راحتی تغییر شکل دهند . از طرفی برای اینکه این نخ دوباره به حالت اولیه خود برنگردند و حالت فر و مجعد خود را حفظ کنند بلافاصله تحت تاثیر عملیات تثبیت حرارتی قرار می گیرند .
عملیات تثبیت حرارتی
تثبیت حرارتی در واقع عملیاتی است که توسط ماشین تثبیت حرارتی انجام می شود . این ماشین در انتهای دستگاه فریز قرار دارد . درواقع در بسیاری از کارخانجات فرش ماشینی ، دستگاه فریزینگ و تثبیت حرارتی به صورت متصل بهم قرار دارند .چرا که گاهی نیاز است که نخ بدون عملیات فریزینگ وارد مرحله تثبیت حرارتی شود . زمانی که این دو دستگاه به هم متصل هستند ، نخ با جا گذاشتن قسمت فریز ، یکسره وارد قسمت تثبیت حرارتی می شود.
برای بافت یک فرش ماشینی در کارخانه فرش کاشان استان اصفهان ، به فعالیت ها و فرایند های زیادی احتیاج است که در مقالات بعدی به موارد دیگری از این قبیل اشاره خواهیم داشت . با ما همراه باشید .