ویژگی نخ خاب فرش
نخ خاب فرش به سبب اهمیت و کارکرد بالایی که در تولید فرش ماشینی دارد باید دارای شراط و ویژگی های زیر باشد :
– طول و ظرافت مناسب
– استحکام کافی
– ازدیاد طول تا حدّ پارگی مناسب
– بازگشت پذیری مطلوب (پس از پا خوردن یا قرار دادن اجسام سنگین روی فرش)
-قابلیت رنگ پذیری
طول و ظرافت الیاف
بر روی خواص فیزیکی-مکانیکی نخ خاب حاصل مستقیما تاثیر می گذارد. به طور مثال ، افزایش طول الیاف سبب افزایش استحکام، افزایش ازدیاد طول تا حدّ پارگی و کاهش پرز آلودگی نخ می شود. همچنین افزایش ظرافت الیاف سبب افزایش نرمی، لطافت و ظرافت خاب فرش شده و امکان ریسیدن نخ های ظریف تر را فراهم می کند. در مقابل افزایش ظرافت الیاف در نخ، کاهش قابلیت بازگشت پذیری خاب فرش را به همراه خواهد داشت.برای تبدیل الیاف به نخ طی مرحله ریسندگی، نیاز به الیاف استیپل با طول و ظرافت مطلوب می باشد .
چرا الیاف آکریلیک ؟
شاید بتوان مهم ترین دلایل استفاده از مخلوط الیاف اکریلیک با ظرافت ها و طول های مختلف به جای یک نوع لیف با طول و ظرافت معین را چنین بیان نمود؛ شبیه کردن هر چه بیشتر نخ اکریلیک به نخ پشمی و تامین همزمان نرمی نخ، بازگشت پذیری، استحکام ، ازدیاد طول تا حدّ پارگی، پرز آلودگی و سایر خواص فیزیکی-مکانیکی مطلوب نخ خاب.
در سال های اخیر، ترکیب فوق در کارخانجات ریسندگی رعایت نمی شود . عمده الیاف اکریلیک مورد استفاده امروزی دارای طول ۱۰۰ تا ۱۵۰ میلی متر هستند(۱۰۰، ۱۲۰، ۱۲۸ و۱۵۰ میلی متر). در عین حال، با توجه به نیاز به نخ های خاب ظریف تر، نمره الیاف اکریلیک مصرفی در حال کاهش ( ظریف تر شدن) میباشد، به گونه ای که برای تهیه نخ های ۳۰ متریک سه لا از الیاف اکریلیک ۳٫۸-۴٫۵ دنیر و برای تهیه نخ ۴۰ متریک سه لا، الیاف ۳٫۵-۲٫۸ دنیر استفاده میشود.
امروزه علاوه بر الیاف اکریلیک، در برخی از کارخانجات ریسندگی نیمه فاستونی، از الیاف استیپل پلی استر با ظرافت ۱۰ دنیر و طول های ۱۳۰،۱۲۰،۱۰۰ و یا ۱۵۰ میلی متر برای تهیه نخ ریسیده شده ۱۰۰% پلی استر استفاده میشود.حتی گاه دیده می شود که به دلیل قیمت پایین تر الیاف پلی استر و محدودیت های تامین الیاف اکریلیک، الیاف پلی استر را به میزان تقریبی ۱۰ تا ۲۰% با الیاف اکریلیک مخلوط میکنند که در صوت عدم اطلاع خریدار، نوعی تقلب محسوب می شود.
استحکام نخ خاب فرش
علاوه بر طول و ظرافت، دو ویژگی دیگر الیاف یعنی استحکام و ازدیاد طول تا حدّ پارگی نیز از اهمیت فوق العاده ای برخوردار است.این دو مشخصه الیاف، نه تنها خواص فیزیکی-مکانیکی نخ خاب حاصل را تعیین می کنند، بلکه به شدت بر روی راندمان بافندگی و کیفیت فرش بافته شده نیز تاثیر می گذارند . بدیهی است در صورتی که استحکام و ازدیاد طول تا حدّ پارگی الیاف و در نتیجه نخ حاصل، پایین باشد، مکررا پاره شده، علاوه بر کاهش میزان تولید و راندمان، کیفیت فرش بافته شده نیز افت خواهد نمود. علاوه بر این، بالا بودن میزان ازدیاد طول تا حدّ پارگی نخ خاب، نایکنواختی و ناهمواری ارتفاع خاب فرش پس از برش توسط تیغ دستگاه را در بر خواهد داشت .
برای برطرف کردن چنین عیبی و یکنواخت نمودن سطح فرش کاشان ، نیاز به پرداختن سطحی زیاد خواهد بود که انجام چنین اقدامی منجربه افزایش میزان ضایعات و در نتیجه قیمت تمام شده فرش می شود . البته الیاف نایلون نیز بازگشت پذیری عالی دارند، لیکن به ندرت در فرش استفاده شده، بیشتر در تهیه موکت های تافتینگ و نمدی چاپی کاربرد دارند.
رنگ پذیری الیاف
علاوه بر ویژگی های فوق، نخ خاب فرش باید ” رنگ پذیری ” مطلوبی داشته باشد . با توجه به تنوع فوق العاده زیاد و غیر قابل شمارش طرح و رنگ فرش های امروزی، نیاز به نخ های خاب رنگی با تنوع بالا، بیش از گذشته احساس می شود. در حال حاضر روش های متعددی برای رنگ رزی و یا رنگی تولید کردن نخ خاب وجود دارد. که در ادامه به توضیحاتی راجع به آن ها خواهیم پرداخت .